Progesteron is een heel belangrijk vrouwelijk geslachtshormoon dat een essentiële rol speelt in je menstruatiecyclus en het hormoon maakt het mogelijk om zwanger te worden. Ook beschermt het je kindje en maakt het je lichaam klaar voor eventuele borstvoeding. Maar dat is nog niet alles! Lees hier alles over dit cruciale hormoon!
Wat is progesteron?
Progesteron is een vrouwelijk geslachtshormoon dat een grote rol speelt in je menstruatiecyclus en het is een essentieel hormoon tijdens de zwangerschap. Zo maakt het je lichaam klaar om bevrucht te worden, zorgt het ervoor dat je lichaam het bevruchte eitje niet afstoot en helpt het je baby te beschermen. Progesteron wordt geproduceerd in de eierstokken en bijnieren.
Wat doet progesteron met je lichaam?
Progesteron heeft diverse functies in je lichaam, die eigenlijk allemaal gelinkt zijn aan het mogelijk maken om jezelf voort te planten. Zo speelt het een rol in je menstruatiecyclus, zwangerschap en bevalling.
Progesteron en je menstruatiecyclus
Samen met oestrogeen regelt progesteron je menstruatiecyclus. Je menstruatiecyclus bestaat grofweg uit twee fases: de fase voor je eisprong en de fase na je eisprong.
In de eerste fase, ook wel folliculaire fase genoemd, speelt oestrogeen de hoofdrol en houdt progesteron zich op de achtergrond.
In de tweede fase (ook wel luteale fase genoemd), dus na je eisprong, wordt er extra progesteron geproduceerd. Deze productie is afkomstig van het gele lichaam. Het gele lichaam is het omhulsel van de eicel dat na de eisprong achterblijft in de eierstokken.
Het progesteron dat op dat moment wordt geproduceerd, zorgt ervoor dat je baarmoederwand zich voorbereidt op een eventuele innesteling, zo wordt er bijvoorbeeld een slijmvlieslaagje ontwikkeld. Tegelijkertijd remt progesteron de hoeveelheid van het LH-hormoon in je lichaam af, zodat er geen nieuwe eicellen gaan rijpen. Zo kan het bevruchte eitje zich netjes innestelen.
Is er geen bevrucht eitje? Dan neemt de hoeveelheid progesteron in je lichaam af, doordat het gele lichaam dat in de eierstokken zat verdwijnt. Omdat de hoeveelheid hormoon zakt, wordt het baarmoederslijmvlies weer afgestoten. Je wordt op dat moment ongesteld.
Functie van progesteron tijdens zwangerschap
Als het eitje wel is bevrucht, dan zorgt het hCG hormoon ervoor dat het gele lichaam intact blijft en niet verdwijnt, zodat het progesteron kan blijven aanmaken. Je ongesteldheid blijft dan dus uit en je baarmoederslijmvlies blijft intact. Het eitje kan zo mooi innestelen. Andere functies van progesteron tijdens de zwangerschap:
- Het sluit de baarmoedermond af zodat er geen zaadcellen meer kunnen binnendringen en je kindje wordt beschermt tegen infectie. Dit doet het hormoon door bij te dragen aan de ontwikkeling van de slijmprop die de baarmoeder afsluit.
- Het voorkomt dat je baarmoeder het vruchtje afstoot.
- Het beschermt je baby door ervoor te zorgen dat je immuunsysteem het ‘vreemde lichaam’ in je lijf tolereert en niet aanvalt.
- In het begin van de zwangerschap zorgt het ervoor dat je baby voorzien wordt van voeding via de baarmoederwand. Deze functie wordt later overgenomen door de placenta.
- In samenwerking met de hormonen prolactine en oestrogeen, stimuleert het hormoon de ontwikkeling van melkklieren en melkkanaaltjes in je borsten. Op deze manier wordt je lichaam voorbereid op het geven van borstvoeding.
Rol progesteron voor de bevalling
Dit hormoon beschermt je baby en zorgt ervoor dat je lichaam je baby niet vroegtijdig uitdrijft. Dit probeert het hormoon voor elkaar te krijgen totdat je kleintje groot genoeg is om geboren te worden. Om ervoor te zorgen dat je niet te vroeg gaat bevallen, remt progesteron de hormonen die weeën opwekken af. Dit zijn de hormonen oxytocine en prostaglandine (maakt je baarmoedermond weker).
Is het tijd om te bevallen, dan zal de hoeveelheid progesteron in je lichaam dalen en hebben de andere hormonen vrij spel om de bevalling mogelijk te maken.
Heeft progesteron bijwerkingen?
Het is een prachtig en behoorlijk essentieel hormoon, zeker als je zwanger wilt worden en een gezond kindje op de wereld wilt zetten. Helaas moet je hiervoor wel een kleine prijs betalen. Progesteron heeft namelijk een paar bijwerkingen. Denk aan:
-
Duizeligheid:
Progesteron verlaagt je bloeddruk een beetje waardoor je jezelf soms wat duizelig kunt voelen of licht in je hoofd.
-
Misselijkheid:
In samenwerking met het hCG hormoon zorgt progesteron ervoor dat je misselijk kunt worden, zeker in het eerste trimester.
-
Spataderen:
Het hormoon verslapt je bloedvaten waardoor je een hogere kans hebt op spataderen.
-
Maagzuur:
Het hormoon beïnvloedt alle spieren in je lichaam. Het maakt ze wat slapper en dat gebeurt dus ook met het klepje dat je maag afsluit. Hierdoor kan het maagzuur naar boven worden gedrukt. Dit zal je vooral aan het einde van de zwangerschap merken als de druk op je maag toeneemt door je grote baarmoeder en groeiende baby.
-
Pijn in je bekken, rug of heupen:
Zoals gezegd, verslapt dit hormoon je spieren en zorgt ervoor dat de gewrichten van je bekken losser gaan zitten. Dat is allemaal nodig voor een betere bevalling. Maar voor het zover is, kan je er wel last van gaan krijgen en dan met name in je heupen, onderrug of stuitje.
-
Zwangerschapsdementie:
Door progesteron gaan je hersenen iets langzamer werken, dit heeft het gevolg dat je concentratie niet meer optimaal is en je steeds vergeetachtiger wordt. Tevens ben je natuurlijk alleen maar bezig met dat kleine wondertje in je buik. Niet zo vreemd dus dat het lastig is om ook nog andere dingen in je dagelijks leven te onthouden.
Progesteron tekort
Een progesteron tekort kan leiden tot een aantal klachten. Het is sowieso een heel erg belangrijk hormoon om zwanger te worden. Het is immers een geslachtshormoon. Als eerste kan een tekort aan progesteron er mede voor zorgen dat je een onregelmatige menstruatiecyclus krijgt. Deze kan bijvoorbeeld heel kort of langer duren, te vroeg komen of juist te laat. In het ergste geval kan een tekort ervoor zorgen dat je vruchtbaarheid wordt aangetast en het dus niet lukt om zwanger te worden.
Een tekort kan veroorzaakt worden door stress of andere externe factoren, die dus niet per se duiden op lichamelijke problemen. Soms kan het al helpen om je eetstijl of leefstijl aan te passen, zoals bijvoorbeeld gezonder gaan leven. Helpt dit niet, dan kan je arts besluiten over te gaan tot een hormoonbehandeling. Er is dus wel iets te doen aan een progesteron tekort.
