Bloedarmoede tijdens de zwangerschap komt regelmatig voor. Oorzaken zijn dat zwangere vrouwen meer bloed in hun lichaam hebben en een hogere ijzerbehoefte. De baby heeft namelijk ijzer nodig om te groeien en te ontwikkelen. Door deze verhoogde ijzerbehoefte is er sneller een ijzertekort en dat veroorzaakt bloedarmoede. Een ernstige bloedarmoede kan gevolgen hebben voor de baby. Om die reden controleert de verloskundige regelmatig jouw bloed tijdens de afspraken. Lees hier meer over bloedarmoede en hoe je dit kunt voorkomen of behandelen.
Wat is bloedarmoede?
Bloedarmoede wordt ook wel anemie genoemd. Als je bloedarmoede tijdens de zwangerschap hebt, zijn er te weinig rode bloedcellen aanwezig in het bloed. Deze rode bloedcellen zijn behoorlijk belangrijk omdat ze hemoglobine (Hb) bevatten. Hemoglobine is een eiwit dat zuurstof via het bloed vanuit de longen naar lichaamscellen vervoert.
Wanneer de verloskundige of arts onderzoekt of je bloedarmoede hebt, kijkt hij dus naar het hemoglobine gehalte in je bloed. Tijdens de zwangerschap is het normaal dat deze wat lager is dan gebruikelijk. Dat komt omdat je meer bloed in je lichaam hebt, waarin naar verhouding meer vocht (plasma) dan rode bloedcellen zitten. Pas wanneer het hemoglobinegehalte onder de 6 daalt wordt er actie ondernomen.
Controles bij verloskundige op bloedarmoede
Tijdens je eerste bezoek bij de verloskundige kijkt ze meteen jouw hemoglobine gehalte na. Tegen de tijd dat je 30 weken zwanger bent wordt dit opnieuw gemeten.
De kans is groot dat het gehalte dan lager is. Blijft het rond de 6,3 mmol/l, dan is er nog niets aan de hand. Mocht je een verhoogd risico hebben op bloedarmoede dan doet men rond de 20ste week van je zwangerschap ook nog een test.
Symptomen van bloedarmoede
Als je last hebt van onderstaande symptomen kan er sprake zijn van bloedarmoede tijdens de zwangerschap:
- Vermoeidheid.
- Zwak voelen.
- Bij inspanning eerder kortademig.
- Het gevoel hebben dat je flauw gaat vallen.
- Hartkloppingen.
- Zweten, hoofdpijn, oorsuizen.
- Bleke huid (wanneer Hb-waarde sterk gedaald is).
Merk je deze symptomen bespreek ze dan met je verloskundige. Als je deze symptomen in het begin van de zwangerschap hebt, kunnen de zwangerschapshormonen ook de oorzaak zijn.
Oorzaken van bloedarmoede tijdens de zwangerschap
Meestal is de oorzaak van bloedarmoede een ijzertekort tijdens de zwangerschap, want zwangere vrouwen hebben een hogere ijzerbehoefte. Maar de oorzaak kan ook een foliumzuur tekort zijn. In zeldzame gevallen is een tekort aan vitamine B12 de oorzaak (voornamelijk bij vegetariërs).
Bloedarmoede tijdens zwangerschap en de gevolgen voor de baby
Wanneer je tijdelijk een lichte vorm van bloedarmoede hebt, is dat niet schadelijk voor je baby. Maar is de oorzaak ijzertekort en wordt dit niet behandeld dan kunnen er wel grote gevolgen zijn voor de baby. Namelijk:
- Verhoogde kans op vroeggeboorte.
- Verhoogde kans op een laag geboortegewicht.
- Het risico dat de baby dood wordt geboren schijnt ook iets hoger te zijn bij een bloedarmoede.
- Zwangere vrouwen met bloedarmoede zijn vatbaarder voor ziektes en infecties.
IJzerrijke voeding
Gelukkig kan je de kans op bloedarmoede tijdens de zwangerschap flink terugdringen door gezond en gevarieerd te eten. Wanneer er sprake is van bloedarmoede zal de verloskundige of arts je eerst aanraden om ijzerrijke voeding te eten. IJzerrijke voeding bestaat uit:
- Graanproducten: volkorenbrood, roggebrood, muesli, volkoren beschuiten en crackers, volkorenpasta, zilvervliesrijst, volkoren couscous en andere volkorenproducten.
- Peulvruchten: zoals kidneybonen, witte bonen, tuinbonen, linzen, sojabonen.
- Aardappelen (alle soorten).
- Groenten: met name spinazie, broccoli, andijvie, courgette, doperwten, postelein, druivenblad, tomatenpuree, raapstelen, schorseneren.
- Vlees en vis (alle soorten): met name kabeljauw, haring, sardientjes.
- Eieren.
- Gedroogd fruit: met name vijgen en abrikozen.
- Overige: noten, appelstroop, tomatensap.
Andere manieren om bloedarmoede te voorkomen
- Slik dagelijks foliumzuur tabletten van 400 microgram (tot en met de 10e week van je zwangerschap).
- Zorg dat je voor een maaltijd wat vitamine C binnenkrijgt, dit bevordert de opname van ijzer. Vitamine C zit in sinaasappels, sinaasappelsap, kiwi’s, ananas (ook het sap), grapefruit, paprika en andere groenten en fruit.
- Eet geen melkproducten voor een maaltijd dat kan de opname van ijzer remmen.
- Thee en koffie remmen ook de opname van ijzer.
- Je kunt mogelijk vitamine B-complexen slikken, maar een tekort aan ijzer wordt bijna nooit veroorzaakt door te weinig vitamine B12 (behalve vegetariërs).
Behandeling bloedarmoede tijdens de zwangerschap
Heb je ondanks een ijzerrijk voedingspatroon toch bloedarmoede tijdens de zwangerschap dan schrijft men ijzertabletten voor. Meestal vertonen de pillen geen bijwerkingen, maar in sommige gevallen kan je last krijgen van obstipatie, maagklachten of zwarte ontlasting. Je kunt deze klachten verhelpen door vezelrijke voeding te eten, veel water te drinken (minstens 1,5 per dag) en voldoende te bewegen.
Kan je de ijzerpillen toch niet verdragen, dan kun je jouw heil nog zoeken bij de volgende producten:
- Roosvicee Ferro (verkrijgbaar bij drogisterijen en in supermarkten).
- Chlorella poeder gebruiken.
- Floradix kruidenelixer (verkrijgbaar in reformzaken en drogisterijen).
- Vitaminepreparaten speciaal voor zwangere vrouwen (verkrijgbaar in apotheek en drogist).
