Het is heel normaal als je op ziet tegen de bevalling, of het spannend vindt. Maar als dit extreme vormen aanneemt kan het wel een probleem worden en dan spreken we van tokofobie. Wat is het precies en wat kan je eraan doen? Dat lees je hier!
Wat is tokofobie?
De naam tokofobie komt van het Griekse tokos, wat geboorte betekent en phobos: fobie. Het is een pathologische angst voor de zwangerschap die bij 6 tot 10% van de vrouwen voorkomt. Er zijn drie verschillende soorten tokofobie.
-
Primaire tokofobie
Een morbide angst voor bevallen, deze soort komt voor als je nog nooit eerder zwanger bent geweest.
-
Secundaire tokofobie
Een morbide angst voor bevallen, ontwikkeld na een eerdere traumatische ervaring die te maken heeft met een bevalling. Bijvoorbeeld een miskraam, doodgeboren kindje of een afgebroken zwangerschap.
-
Tertiaire tokofobie
Deze variant kan optreden als je depressief bent tijdens de zwangerschap.
Stress voor de bevalling
Het is niet raar als je op ziet tegen de bevalling. Vaak is dat vooral zo bij vrouwen die voor het eerst zwanger zijn. Je weet nog niet wat je kunt verwachten en dat maakt het eng. Maar ook als je al vaker een bevalling mee hebt gemaakt kan het spannend zijn.
Ik vond zelf mijn tweede bevalling spannender dan de eerste. Bij de eerste ging ik er redelijk nuchter in (“ik zie het wel, en doe gewoon wat me gezegd wordt.”) Maar bij de tweede wist ik ineens veel beter wat me stond te wachten, en ook wat er allemaal mis zou kunnen gaan.
Die stress voor de bevalling heeft bijna elke vrouw die zwanger is, maar als je er echt als een berg tegenop ziet en daardoor allerlei (psychische) klachten krijgt is het tijd om aan de bel te trekken.
Wat zijn de risicofactoren om tokofobie te krijgen?
Net als met alles is de ene vrouw bevattelijker om iets te krijgen dan de andere. Als je een grote angst hebt voor pijn, bloed, ziekenhuizen en al het andere wat met bevallen te maken heeft, is dat al een risicofactor. Ook eerdere trauma’s (seksueel misbruik bijvoorbeeld) en angst voor verlies van controle kunnen een bijdrage leveren.
Het gevoel van hulpeloosheid ten opzichte van de bevalling, nervositeit over het ouderschap, weinig vertrouwen hebben in zorgverleners en horrorverhalen van andere vrouwen kunnen ook leiden tot tokofobie.
Wat zijn de mogelijke gevolgen?
Vaak begint de angst al jong, al voordat je zwanger bent. Het kan zelfs zo ver gaan dat je seks gaat vermijden. Misschien ben je ook heel strikt met je anticonceptie of gebruik je zelfs meerdere soorten anticonceptie tegelijk.
Als een vrouw met tokofobie toch zwanger wordt, is de kans zelfs aannemelijk dat ze kiest voor een abortus. Ook wordt er vaker gekozen voor een geplande keizersnede.
Voor je kindje kan tokofobie ook gevolgen hebben, omdat je extra veel stress ervaart tijdens de zwangerschap. Zo kan je een verhoogd risico hebben op vroeggeboorte, een spoedkeizersnede, ernstige postpartum angst en trauma angst.
Behandeling mogelijkheden voor tokofobie
Er zijn verschillende behandeling mogelijkheden om je te helpen als je tokofobie hebt. Vaak hangt tokofobie samen met een andere angst- of paniekstoornis en zal de behandeling daarop aangepast moeten worden.
Wat je zelf kunt doen, en wat heel belangrijk is is praten! Met familie, je partner, vriendinnen, hulpverleners, zorgverleners, kennissen, vroedvrouwen, je verloskundige. Als het maar iemand is waar jij je fijn bij voelt. Maar er zijn ook andere mogelijkheden.
-
Centering Pregnancy
Dit zijn groepsbijeenkomsten met gezondheidsbevordering en zelfmanagement als doel.
-
Hypnobirthing
Hypnose tijdens de zwangerschap, in je onderbewustzijn de angsten op je af laten komen. Relaxatie- en ademhalingsoefeningen, oefeningen om een band met je baby op te bouwen. Lees hier meer over hypnobirthing.
-
Voorlichting en psycho-educatie
Hierbij wordt extra aandacht besteed aan je gevoelens, je voorgaande bevallingen en misverstanden of niet realistische opvattingen die je misschien hebt. Ook krijg je een rondleiding op de verloskamers en een kennismaking met je zorgverleners.
Ook kan het zijn dat je psychologische behandelingen nodig hebt zoals EMDR. Verder kan er gebruik worden gemaakt van cognitieve gedragstherapie, ontspanningstherapie, counseling, een geboorteplan, kraamkliniek bezoeken, screeningstesten om zeker te wetend dat baby gezond is, mindfullness en eventueel medicijnen. Wat ook kan werken is om een doula in de arm te nemen. Zij kan je bijstaan met alles wat je eng vindt.
Als je last hebt van tokofobie, kan het op veel manieren gevolgen voor je hebben. Voor je zwanger bent, tijdens jouw zwangerschap en tijdens de bevalling. Trek op tijd aan de bel als je denkt dat er iets niet goed gaat, of als jij je niet lekker voelt. De verloskundige kan je ook heel goed helpen en doorverwijzen met deze problemen. Blijf er niet mee rondlopen en onthoud, het is niets om je voor te schamen!
